Đầu năm khám phá cây cầu dài nhất Đông Nam Á
Sau 6 năm gắn bó với căn phòng trọ tại 35 hẻm 205, liên khu 4 - 5, P.Bình Hưng Hòa B, Q.Bình Tân, TP.HCM, Nguyễn Thị Diễm Trinh (28 tuổi), đã quyết định trở về quê ở H.Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng, để sinh sống vào tháng 6.2023. Trinh cho biết từng ao ước được sống tại TP.HCM vì nghĩ sẽ có đầy đủ tiện nghi và tiền gửi về nhà. Trinh từng làm công việc bán hàng tại Q.Phú Nhuận (TP.HCM), với mức lương khoảng 7 triệu đồng/tháng.Ông Tập Cận Bình cảnh báo hiện tượng bè phái, thủ đoạn trong lãnh đạo cấp cao
“Tôi đau buồn sâu sắc về vụ tai nạn máy bay thảm kịch tại sân bay Muan hôm nay. Xin gửi lời chia buồn chân thành đến các nạn nhân và gia đình họ, và tôi xin đại diện các đồng nghiệp chia buồn với những người bị thương”, đại sứ viết trên mạng xã hội X.
Tại sao một bức tranh tường ở Ấn Độ lại khiến các nước láng giềng giận dữ?
Hai gương mặt mới được giới thiệu tại Nhã Lam Art gồm nghệ sĩ Thanh Tùng với nghệ thuật chế tác pháp lam, họa sĩ Mỹ Linh với dòng tranh khắc gỗ phá bản khổ lớn và nhóm có Vi Cự Việt Nhân với các sản phẩm gốm, tượng thủ công mô phỏng các hiện vật, nhân vật lịch sử Việt Nam. Hội chợ diễn ra trước thềm xuân Ất Tỵ 2025, là cơ hội để người thưởng lãm được nhìn ngắm những sản phẩm thủ công mỹ nghệ phối chạm, kết hợp các chủ đề lịch sử, đương đại để làm nổi bật tính gắn kết gia đình dịp tết đến xuân về, dù có nghệ thuật đã thất truyền và đang được phục dựng, tái tạo với nỗ lực đáng trân trọng, chẳng hạn nghệ thuật pháp lam mà anh Thanh Tùng đang theo đuổi. Nghệ thuật pháp lam có từ đầu thế kỷ 19 (thời vua Minh Mạng), song vì chiến tranh nên thất truyền. Là người lần mò học hỏi và không có nền tảng về hội họa, anh Thanh Tùng đã gặp không ít khó khăn khi chọn tái hiện nghệ thuật chạm khắc độc đáo này để giới thiệu đến khán giả một loại hình tuy hiếm ở Việt Nam nhưng tính ứng dụng cao. Theo anh Tùng, hiện nay tại Việt Nam, ngoài Huế, nếu muốn tìm hiểu về pháp lam có những địa điểm như ở TP.HCM, An Giang hay một số nơi ở Hà Nội. Tại hội chợ, anh trưng bày một số tác phẩm độc đáo cho thấy khá rõ nét kỹ thuật pháp lam. Cũng theo chia sẻ của anh, nghệ thuật này khó nhưng có thể áp dụng để chế tác đồ thủ công mỹ nghệ, trang sức, nội thất; riêng anh thích và thấy dễ phối hợp là kết hợp nghệ thuật pháp lam với gỗ. Còn với họa sĩ Mỹ Linh, đây là lần đầu tiên tranh khắc gỗ phá bản của chị được ra mắt tại Nhã Lam với khổ lớn - dòng tranh với kỹ thuật khó và đòi hỏi sự nghiêm cẩn trong quá trình sáng tác. Các bức tranh của nữ họa sĩ được trưng này đều là những bức khổ lớn với chạm khắc tinh tế, khắc họa nhiều hình thái sống động của thiên nhiên. Hội chợ là dịp để họa sĩ Mỹ Linh "trổ tài" biểu diễn và giới thiệu đến công chúng nghệ thuật in tranh khắc gỗ và những nét đặc trưng của dòng tranh này trong workshop mở rộng ngày 18.1 tới. Nhóm Vi Cự Việt Nhân trước đó gây chú ý với thú chơi mô hình chiến binh các nhân vật lịch sử, đem đến hội chợ những mô hình nhân vật và mô hình đầu rồng được đúc bằng gốm, các ấn được đúc bằng đồng. Các tượng, hiện vật này được chế tác bằng tay, ví dụ như các mô hình chiến binh được tham khảo kỹ lưỡng về phông nền lịch sử, văn hóa rồi mới chế tác, sau đó đến các chi tiết như mũ giáp, binh khí cũng được dựa vào mô tả trong lịch sử để phục hiện. Bên cạnh 3 dòng sản phẩm chính gồm đồ thủ công chế tác bằng/kết hợp với kỹ thuật pháp lam, tranh khắc gỗ phá bản và mô hình chiến binh, các hiện vật lịch sử, hội chợ còn là không gian để người thưởng thức tìm hiểu và đấu giá các tác phẩm gốm xưa cũng như tranh màu nước của họa sĩ Hồ Hưng.Gốm xưa cũng như tranh màu nước Hồ Hưng đã được giới thiệu trước đó, độc đáo là lần này, có 3 phiên bản tranh giới hạn của Hồ Hưng được giới thiệu gồm Miền quê lao xao, Thu heo may và Nằm nghe biển hát.Điểm chung trong các tác phẩm nghệ thuật, thủ công của các nghệ sĩ là những sáng tạo đòi hỏi tính bền bỉ. Bà Nguyễn Giáng Xuân, nhà sáng lập Nhã Lam Art, nhận thấy điều đó và chia sẻ rằng nhiều người chơi hoặc người thưởng lãm có thể mua hàng từ nước ngoài về với giá rất cao, song Nhã Lam chọn 3 trường hợp này để giới thiệu đến công chúng vì bản thân mỗi loại hình như thế tự thân nó đã có những câu chuyện nối kết lịch sử với đương đại, thông qua đó chạm đến nếp văn hóa nếp nhà của người Việt từ xưa đến nay. So với tranh sơn dầu, tranh khắc gỗ phá bản khó chỉnh sửa hơn, kỹ thuật đòi hỏi khắt khe, sự sáng tạo đòi hỏi phải bền bỉ. Kỹ thuật pháp lam cũng thế, bởi như anh Thanh Tùng nhìn nhận, nếu muốn học kỹ thuật này một cách bài bản, nếu có điều kiện nên sang nước ngoài và đầu tư bộ dụng cụ để chế tác kỹ thuật này. Nhóm Vi Cự Việt Nhân biết rằng làm những mô hình lịch sử (trải dài từ thời Lý - Trần đến thời Nguyễn) không chỉ khó nhọc mà còn có thể dẫn đến những tranh cãi về tính đúng sai của lịch sử. "Tranh cãi là chuyện của những nhà nghiên cứu lịch sử, còn việc của mình là làm ra những mô hình này. Phải có mô hình trước, sau đó tụi mình sẽ lắng nghe những góp ý để hoàn thiện dần", đại diện nhóm chia sẻ. Những nghệ sĩ trẻ này chọn lối đi hẹp để tiếp cận với những loại hình thủ công, mỹ thuật đòi hỏi nhiều tâm huyết, tài chính. Như trường hợp của anh Thanh Tùng, lấy công việc khác để "nuôi" việc học hỏi và phát triển pháp lam, song nhờ tình yêu, niềm đam mê và sự cần mẫn, những sáng tác của họ có đời sống riêng, hấp dẫn.
Sau chuyến đi săn tôm hùm giống xuyên đêm tại vùng biển Cù Lao Ông Xá (thuộc vịnh Xuân Đài, TX.Sông Cầu), hàng chục chiếc thuyền thúng của ngư dân Vũng Lắm nối đuôi nhau cập bờ. Năm nay được mùa tôm hùm giống nên ngư dân phấn khởi sau những chuyến đi biển về.Từ tháng 10 âm lịch đến nay, đêm nào ngư dân Vũng Lắm (P.Xuân Đài) cũng nổ máy vươn khơi để săn tôm hùm giống bất chấp thời tiết đang mùa sóng to, gió lạnh. Vừa cập bờ, hàng chục ngư dân tất bật kéo thuyền, dọn lưới thu thành quả sau 6 tiếng đánh bắt ngoài biển.Ông Phan Hô (47 tuổi, P.Xuân Đài) phấn khởi: "Gió mùa Đông Bắc càng to chúng tôi càng được mùa. Thuyền thúng nhà tôi, mỗi đêm kiếm được khoảng 100 con tôm hùm giống, đầu mùa giá bán được 50.000 đồng/con. Như vậy, nhà tôi kiếm được vài triệu đồng mỗi đêm".Nghề săn tôm hùm giống tại các làng biển TX.Sông Cầu bắt đầu từ tháng 10 đến cuối tháng 2 âm lịch hằng năm. Ngư dân thường ra khơi vào ban đêm và kết thúc chuyến đánh bắt lúc sáng tại các vùng biển vịnh Xuân Đài.Theo nhiều ngư dân, suốt từ đầu vụ đến nay, người dân khai thác được rất nhiều tôm hùm giống. Mỗi chuyến săn được ít nhất cũng 50 - 100 con tôm hùm giống, nhiều thì 300 con, cá biệt có tàu khai thác đến cả ngàn con mỗi đêm. Với giá bán dao động từ 30.000 - 50.000 đồng/con, ngư dân có thể thu từ vài triệu đến vài chục triệu đồng cho mỗi chuyến đi săn.Từ đầu vụ đến nay, gia đình ông Nguyễn Mến (73 tuổi, ở P.Xuân Đài) đã thu về hơn 30 triệu đồng nhờ trúng mùa tôm hùm giống. Chi phí cho mỗi chuyến đi khá thấp, nguồn thu cao nên ông Mến rất phấn khởi."Đi thúng như chúng tôi thì 3 giờ bắt đầu đi, khoảng 5 giờ sẽ đánh lưới, sau 2 tiếng đồng hồ thu lưới để trở về bờ. Nếu trúng có thể kiếm vài chục triệu một mùa, ghe đi khơi xa kiếm được vài trăm. Năm nay được mùa tôm hùm giống nên tôi rất mừng và mong tết lắm", ông Mến nói.Do nhu cầu tôm hùm giống tại các vùng nuôi ở TX.Sông Cầu đang tăng cao, việc nhập khẩu giống gặp khó khăn nên nhiều thương lái đợi thuyền săn tôm giống của ngư dân cập bờ để thu mua.Bà Nguyễn Thị Lương (thương lái thu mua tôm hùm giống) thừa nhận: Hiện nhu cầu tôm giống rất cao, do năm ngoái tôm nuôi ở vịnh Xuân Đài chết nhiều. Tôm hùm giống sau khi được thu mua sẽ đưa lên các vùng nuôi ở TX.Sông Cầu bán lại cho người nuôi tôm. Giá tôm nhập khẩu hiện khá cao nên người nuôi ưu tiên mua tôm giống tự nhiên.Ông Nguyễn Trường Giang, Chủ tịch UBND P.Xuân Đài, thông tin: "Năm nay, ngư dân các làng biển tại P.Xuân Đài khai thác tôm hùm giống sản lượng tăng hơn 30 - 40% so với năm ngoái. Hiện giá tôm hùm giống khai thác ngoài tự nhiên có chiều hướng giảm so với đầu vụ nhưng ngư dân vẫn có nguồn thu nhập rất cao và đây là động lực để bà con bám biển, tăng thu nhập để mùa tết thêm vui".
'Giải cứu' quán ế khách
Phía trước tay lái chồng ly nhựa cao nghệu, chai nước đường, ca hạt trân châu, nước uống, bịch nylon... Một lần, tôi ghé mua đứng lại hơi lâu và nghe câu chuyện của chị.Trước kia chồng chị làm thợ hồ, bị té gãy tay phải bắt 6 con ốc vít, thấy vợ bán đậu hũ cực quá, tay chưa lành hẳn anh đã đi làm trở lại mong chia sẻ bớt phần nào cho vợ. Vì đi làm sớm, cái tay như bị "chênh", xương nhô lên nhói nhức mỗi khi trở trời. Không có tiền để mổ, coi như cam chịu. Sinh con muộn, con gái năm nay học lớp 12, tiền học thêm, học phí ở trường... Mình chị cáng đáng hết.27 năm gánh đậu hũ đi bán khắp nơi, vừa gánh vừa chạy. Mỗi ngày đi về cả chục cây số là bình thường. Qua năm thứ 28, một lần chị đang gánh bị ngã khuỵu, hai cái vai đau khủng khiếp. Đi bệnh viện bác sĩ không cho gánh nữa, bảo rằng, dây thần kinh bị chèn ép, nếu tiếp tục sẽ ảnh hưởng đến vận động.Mấy cô khách quen thấy vậy cho chị tiền mua chiếc xe đạp.Đi từ sớm đến trưa mới về nhà, nghỉ ngơi một chút rồi nhồi bột năng làm trân châu. Mỗi ngày làm 3 ký bột, nhờ có cô em phụ giúp nên đỡ phần nào.Nửa đêm người ta chưa ngủ thì hai chị em thức dậy nấu đậu đến sáng mang đi bán luôn. Lúc này bán chậm, nhiều hôm 2 giờ chiều mới hết. Vừa rồi đám giỗ mẹ mà không có tiền về Quảng Ngãi, ngồi buồn nhớ mẹ không kìm được nước mắt.Tôi không biết an ủi chị thế nào, mỗi lời nói của tôi, không khéo có thể làm chị buồn, tủi phận hơn. Chị hé vai áo cho tôi xem hai cái hõm sâu đều hai bên, dấu vết 27 năm gánh đậu hũ. Nhìn hai dấu sẹo lõm trên vai của chị, tôi chỉ biết thở dài, nó đã kể hết câu chuyện một đời vất vả, lam lũ từ khi bỏ xứ vào Sài Gòn làm ăn.2. Mỗi lần có dịp ra khu ẩm thực đối diện chợ Nguyễn Văn Trỗi, tôi hay ghé ăn chén đậu hũ, nghe chị bán đậu kể chuyện đời.Câu chuyện giữa chúng tôi luôn dông dài.Hồi lấy chồng đến khi có con, chị không có công việc làm ăn ổn định, chỉ đi bó bông điệp bán cúng rằm, mùng một. Một người hàng xóm rủ chị vào Sài Gòn làm ăn.Chị nhớ như in đó là ngày 23 tháng giêng năm chị 26 tuổi, chị hàng xóm dẫn ra chợ Bà Chiểu sắm cho đôi gióng bằng mây, cái rổ đựng lò bằng tre.Trước chị bán ở bờ kè đắt lắm, nhưng rồi đau lưng gánh đi không nổi nên chọn ngồi ở hẻm này đã 26 năm rồi. Khách ăn thời còn sinh viên, ra trường về quê làm việc, lập gia đình. Đến đời con cái họ vào Sài Gòn học cũng đến đây ăn đậu hũ.Hồi còn gánh đi bán dạo đau vai lắm. Đòn gánh vừa chạm vào vai là đau nhói, nhưng một lúc, vai nóng lên cảm giác hết đau. Chiều về, chỗ gánh bị lở ra phải bôi thuốc. Vết thương se mặt lại, êm được buổi tối. Ngày mai gánh thì nó lở tiếp... Vai áo phải may đệm mấy lớp mút mềm bên trong. Bây giờ còn để lại hai cái hõm sâu trên vai, rờ vào thấy lợn cợn như thịt bị nát. Chị bảo tôi lấy tay ấn xem, quả đúng vậy, ở hai chỗ lõm, bên trong đầy các hạt lộm cộm.Có rất nhiều gánh, xe đẩy, xe đạp đậu hũ trên khắp đường phố Sài Gòn. Tôi không biết có bao nhiêu gánh đậu hũ lõm vai đưa con vào đại học, giúp đỡ người ở quê, tích lũy khi về già... Người miền Trung cần cù chịu khó, Sài Gòn là vùng đất rộng mở, hết thế hệ này đến thế hệ khác tìm đến nối tiếp cuộc mưu sinh xa xứ!
